พลิกชีวิตเด็กด้อยโอกาสบนเกาะมะพร้าว ด้วยพลังของ CITL และ Apple

โดยทีมข่าวเทคโนโลยี

บนแผนที่จังหวัดภูเก็ต “เกาะมะพร้าว” แทบจะถูกกลืนหายไปในแถบสีฟ้าของทะเลอันดามัน หากใครไม่ได้อยู่ในพื้นที่ อาจคิดว่าเป็นเพียงเกาะเล็ก ๆ สำหรับท่องเที่ยว หรือแหล่งชุมชนชาวประมงทั่วไป

แต่สำหรับเด็กหลายสิบชีวิตบนเกาะแห่งนี้ “เกาะมะพร้าว” คือโลกทั้งใบที่จำกัดการเข้าถึงแทบทุกสิ่ง แม้จะอยู่ห่างจากท่าเรือที่ต้องข้ามน้ำเพียงอีดใจ  แต่การเดินทางทุกวันไม่ใช่เรื่องง่าย ต้องลงเรือและไปต่อจักรยานยนต์พ่วงข้างเพื่อเดินทางเข้าถึงแหล่งชุมชนและโรงเรียน ซึ่งค่อนข้างจะลำบาก

ชีวิตจริงของเด็กบนเกาะ เรียนในความจำกัด

โรงเรียนเกาะมะพร้าว เป็นโรงเรียนแห่งเดียวบนเกาะ ซึ่งมีนักเรียนประมาณ 60 คน สอนในระดับประถมศึกษา แม้ครูผู้สอนจะทุ่มเท แต่ด้วยทรัพยากรที่จำกัด แม้จะมีห้องคอมพิวเตอร์แต่ดูเหมือนในยุคนี้ไม่เพียงพอ ไม่มีอุปกรณ์ดิจิทัลที่กลายเป็นเครื่องมือสำคัญสำหรับการเรียนการสอน

แต่ส่ิงที่เกิดขึ้นในวันนี้ได้เห็นความเปลี่ยนแปลง จากการล่องเรือข้ามน้ำมาเยือน

น.ส.จริยาภรณ์ สังข์จรูญ ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านเกาะมะพร้าว กล่าวว่า ต้องนับอว่าเด็กๆ บนเกาะด้อยโอกาสมากกว่าโรงเรียนในเมือง  ปัจจุบันโรงเรียนมีนักเรียนราว 60 คน เปิดสอนตั้งแต่ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึง 6  หลังจากได้รับการสนับสนุนจาก โครงการ CITL นักเรียนมีความกระตือรือร้นและมีส่วนร่วมกับบทเรียนมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะกิจกรรมการเรียนรู้นอกห้องเรียนในประเด็นที่ตนเองและกลุ่มได้ตั้งขึ้นมาเพื่อทำการสำรวจและศึกษา เช่น การออกสำรวจและเก็บข้อมูลขยะบริเวณชายหาด ด้วยการถ่ายภาพผ่าน iPad และสแกนบาร์โค้ดเพื่อตรวจสอบแหล่งที่มาของขยะ

กิจกรรมลักษณะนี้ไม่เพียงแต่ฝึกทักษะการใช้เทคโนโลยี แต่ยังเป็นการเรียนรู้แบบลงมือปฏิบัติจริงที่ช่วยปลูกฝัง จิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อม ให้กับเด็ก ๆ ได้เป็นอย่างดี 

จากห้องเรียนสู่ชุมชน

โครงการความร่วมมือระหว่างศูนย์นวัตกรรมการเรียนรู้  (The Center for Innovation of Teaching and Learning) หรือ CITL Academy ภายใต้คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต และ Apple เริ่มต้นในจังหวัดภูเก็ต โดยมีเป้าหมายเพื่อพัฒนาโมเดล “โรงเรียนแห่งอนาคต” สำหรับเด็กไทยในทุกพื้นที่ แม้ในพื้นที่ห่างไกลและยากจนที่สุด

ผศ.ดร.ศิริวรรณ ฉัตรมณีรุ่งเจริญ คณบดีคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต และผู้บริหารสูงสุดของโครงการ CITL กล่าวว่า จุดมุ่งหมายหลักของ CITL คือการ ยกระดับองค์ความรู้และนวัตกรรมการเรียนรู้สู่ชุมชน โดยมุ่งถ่ายทอดจากมหาวิทยาลัยระดับ Tier 3 สู่โรงเรียนในท้องถิ่นอย่างต่อเนื่องและเป็นระบบ

หนึ่งในความร่วมมือสำคัญที่เกิดขึ้นจริงแล้วคือ โรงเรียนบ้านเกาะมะพร้าว จังหวัดภูเก็ต ซึ่งนักศึกษาคณะครุศาสตร์ได้ลงพื้นที่เพื่อร่วมออกแบบกระบวนการเรียนการสอน โดยยึดหลักเรียนรู้ไปพร้อมกับชุมชน และใช้ iPad และ MacBook เป็นเครื่องมือกลางในการสร้างสื่อการสอน สื่อสร้างสรรค์ และทักษะดิจิทัลในชีวิตจริง

ด้วยการสนับสนุนจากภาครัฐและภาคีเครือข่ายหลายภาคส่วน ปัจจุบัน CITL มีอุปกรณ์หมุนเวียนใช้งานจำนวนมาก ได้แก่ iPad กว่า 250 เครื่อง iMac มากกว่า 40 เครื่อง MacBook จำนวนหนึ่ง

ทั้งหมดนี้ถูกรวมศูนย์ไว้ที่ CITL Academy Learning Space ภายในมหาวิทยาลัย ซึ่งออกแบบมาเพื่อเป็นศูนย์กลางฝึกทักษะดิจิทัลสำหรับนักศึกษาและครูในอนาคต โดยเน้นทักษะสำคัญ เช่นการออกแบบบทเรียนเชิงสร้างสรรค์, การนำเสนอผ่านสื่อดิจิทัล, การสร้างเนื้อหาแบบมีส่วนร่วม, การเรียนรู้นอกห้องเรียนอย่างมีระบบ

เชื่อมโยงระดับโลกผ่าน Apple Education Community

อีกหนึ่งเสาหลักสำคัญของความสำเร็จคือ ความร่วมมือกับ Apple Education Community  หรือ ชุมชนการศึกษาของแอปเปิล เครือข่ายระดับนานาชาติที่เปิดพื้นที่แลกเปลี่ยนความรู้สำหรับนักการศึกษาและผู้ใช้งานเทคโนโลยีของ Apple

CITL ได้นำหลักสูตรอบรม Apple Professional Learning มาใช้ในประเทศไทยอย่างจริงจัง ช่วยให้ครูและนักศึกษาครูสามารถใช้เครื่องมือของ Apple ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตั้งแต่ระดับพื้นฐานไปจนถึงเชิงลึก ทั้งนี้ ปัจจุบันมี

• Apple Professional Learning Specialists (APLS) หรือ ผู้เชี่ยวชาญด้านการเรียนรู้ระดับมืออาชีพของแอปเปิล มากกว่า 14 คน
• Apple Teachers ที่ผ่านการอบรมแล้วกว่า 400 คน

Apple Education Community ไม่เพียงเป็นแหล่งรวบรวมบทเรียน แผนการสอน และแนวคิดสร้างแรงบันดาลใจเท่านั้น แต่ยังเป็นพื้นที่ให้ครูและนักการศึกษาเชื่อมต่อกับเพื่อนร่วมวิชาชีพ แลกเปลี่ยนประสบการณ์การใช้เทคโนโลยีในการเรียนการสอน ขอคำแนะนำอย่างเป็นระบบ ร่วมระดมสมองผ่าน Forum ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มหลักในการตั้งคำถาม แชร์ไอเดีย และขับเคลื่อนนวัตกรรมร่วมกัน

ด้วยแนวทางการพัฒนาที่ยึด “ชุมชนเป็นฐาน” และ “เทคโนโลยีเป็นเครื่องมือ” CITL ไม่ได้เพียงแค่ให้โอกาส แต่กำลังสร้างระบบนิเวศการเรียนรู้ดิจิทัล ให้หยั่งรากในพื้นที่ห่างไกลของภูเก็ต เพื่อเติบโตและยั่งยืนในระยะยาว

“เราไม่ได้เปลี่ยนเฉพาะวิธีสอน แต่กำลังเปลี่ยนวิธีคิดของทั้งระบบการศึกษา” ผศ.ดร.ศิริวรรณ กล่าว

Apple กับการศึกษาที่ไร้กำแพง

Apple ไม่ได้เพียงบริจาคอุปกรณ์ แต่ยังพัฒนาแนวคิด Designed with active learning in mind หรือการออกแบบเพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม ให้นักเรียนเป็นเจ้าของกระบวนการเรียนรู้ของตนเองผ่านทุกฟังก์ชันของอุปกรณ์และซอฟต์แวร์ของ Apple

โดมินิคลิชติ ผู้อำนวยการอาวุโสฝ่ายการตลาดผลิตภัณฑ์ระดับโลกสำหรับภาคการศึกษา  Apple ได้สะท้อนมุมมองจากการได้เยี่ยมชมโรงเรียนบ้านเกาะมะพร้าวทำให้เขาเห็นแนวทางการจัดการเรียนการสอนที่น่าประทับใจและแตกต่างจากแบบเดิมอย่างชัดเจนโดยเฉพาะแนวคิดการสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่เปิดกว้างและส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้เรียน

โรงเรียนแห่งนี้ ซึ่งตั้งอยู่บนเกาะเล็ก ๆ ได้ผสาน เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ากับธรรมชาติ เพื่อสร้างประสบการณ์เรียนรู้ที่ไม่เหมือนใคร เด็ก ๆ ไม่ได้เรียนแบบนั่งเรียงแถวฟังครูพูดอีกต่อไป แต่สามารถใช้ iPad, Apple Pencil และ Apple TV วาดภาพ สร้างผลงาน และนำเสนอความคิดของตนต่อเพื่อนร่วมชั้น

นักเรียนยังสามารถเรียนรู้ตามจังหวะของตนเอง ผ่านระบบ Portfolio บน iPad ที่เปิดโอกาสให้เลือกเนื้อหาและกิจกรรมถัดไปได้อย่างอิสระ ส่งเสริมความรับผิดชอบและทักษะการเรียนรู้ด้วยตนเอง

นอกจากภายในห้องเรียน โรงเรียนยังเปิดพื้นที่ให้เด็ก ๆ ได้ออกสำรวจธรรมชาติ ตั้งคำถาม และเรียนรู้จากสิ่งแวดล้อมรอบตัว เสริมทักษะด้านการสังเกต การคิดวิเคราะห์ และการเชื่อมโยงความรู้กับโลกจริง

“โรงเรียนแห่งนี้คือหนึ่งในต้นแบบที่โดดเด่นที่สุดที่เขาเคยเห็น โดยเฉพาะการนำเทคโนโลยีมาผสานกับการเรียนรู้กลางธรรมชาติได้อย่างลงตัว ถือเป็นนวัตกรรมทางการศึกษาที่ควรจับตามอง และอาจกลายเป็นแรงบันดาลใจให้กับโรงเรียนอื่น ๆ ทั่วโลกในอนาคต” เขากล่าวในที่สุด

แหล่งอ้างอิง

https://www.thairath.co.th/lifestyle/tech/2858914

https://www.apple.com/th/education/higher-education/success-stories/siriwan-chatmaneerungcharoen